Mens erger je niet

Ze was 11 jaar toen ze het eerste Jappenkamp inging. Samen met moeder, twee zussen en een broertje verblijft Annemarie ruim 3  jaar in verschillende kampen in Nederlands-Indië. Hierover vertelt ze op 90-jarige leeftijd in haar woonkamer in Amsterdam. Ondertussen laat ze schitterende zelfgemaakte collages zien. Iedere collage is voorzien van een haiku. Dat is een Japanse dichtkunst met een vast aantal lettergrepen per regel.

Door de jaren heen heeft Annemarie de oorlog verwerkt en vrede gesloten met Japan en Indonesië. Ze legt uit dat ze door de oorlog heen kan kijken. Want als je weet wat oorlog is, dan kun je niet meer in vijanden denken. De mensen worden namelijk tegen elkaar opgezet. Nog voordat je iemand ziet, moet je de ander haten. En dat doen beide partijen. Een oorlog wordt door landen opgezet, maar het zijn mensen die het moeten uitvoeren. En iedereen blijkt daartoe in staat te zijn. Maar angst haalt alles uit je, wat je niet wilt dat je bent.

Ondanks alle ellende en ontberingen zorgt Annemarie in een van de kampen voor een flintertje vrolijkheid. Met behulp van een vergrootglas brandt ze zwarte puntjes in een plank. Die vormen samen de tekst ‘Mens erger je niet’. Deze plank hangt in het gangpad bij de bedden van het gezin. Iedereen die er langsloopt moet lachen als ze dit bord zien.

Op verschillende manieren zet Annemarie zich jaren in als vrijwilliger. Via het Landelijk Steunpunt Gastsprekers (https://steunpuntgastsprekers.nl/) vertelt ze op scholen over de Jappenkampen en de gevolgen daarvan op haar leven. Hiermee hoopt ze begrip, verzoening en hoop te bereiken. Dit is een bijzondere nalatenschap die past in deze tijd waarin veel mensen zich ergens aan ergeren.